Czy psy myślą?
Od początku stworzenia świata pies i człowiek dzielili pożywienie, mieszkanie i życie. Przez wszystkie te lata psy pomagały ludziom w polowaniu i wypasaniu stad. Służyły też wielokrotnie za przewodników, obrońców domostw, czy siłę pociągową. Można by się spodziewać, że przez tak długi czas mając u swego boku psa, ludzkość powinna poznać jego charakter i zachowania. Tymczasem w rzeczywistości opinie na temat świadomości u zwierząt są nadal podzielone.
Odnośnie psiej świadomości możemy rozważyć kilka zagadnień:
- Czy psy myślą, czy też kierują się jedynie prymitywnym instynktem ?
- Czy posiadają pamięć rzeczy minionych ?
- Czy rozumieją ludzki język ?
- Czy posiadają uczucia takie jak: poczucie winy, lojalność, czy choćby tak proste jak radość i smutek ?
Już sam fakt, że potrafimy lepiej zrozumieć nasze zwierzęta, jeżeli przyjmiemy do wiadomości, że odczuwają one proste emocje, lęki, pragnienia i ufność, planują, mają cele jest znaczący. Czy ktoś kto ma psa, kiedy ten stoi szczekając przy pustej misce i popycha ją nosem w jego stronę nie myśli: ,,Pies chcę pić i prosi o wodę". Czy nie dojdzie do wniosku: ,,Pies chcę wyjść", kiedy ten szczeka na swojego pana i drapie łapami w drzwi ? A przecież jest mnóstwo podobnych sytuacji: ,,Pies jest szczęśliwy", ,,Pies nie znosi tego rodzaju karmy". Listę te można ciągnąć w nieskończoność, zakładając istnienie wewnętrznego życia umysłowego i świadomości.
Głównym schematem myślenia psa jest bodziec-reakcja (wyuczone, zapamiętane skojarzenia). Badacze zdecydowali się poszerzyć tę wiedzę. Okazało się, że psy jak ludzie potrafią posługiwać się abstrakcyjnym myśleniem.
Zwierzętom pokazywano na monitorze komputera różne konfiguracje zdjęć krajobrazów i psów. Wcześniej zwierzęta nauczono posługiwać się ekranem dotykowym. Psy miały na nim wskazywać zdjęcie wybranej przez siebie, jednej kategorii. W pierwszej fazie badania psom wyświetlono obie kategorie naraz. Zwierzęta na tym etapie nagradzane były smakołykami tylko wtedy, kiedy wskazywały łapą na zdjęcia psów. Następnie badacze wyświetlali nowe zestawy zdjęć obu kategorii (nowe krajobrazy i nowe fotografie psów), ale już bez wzmacniania smakołykami, gdy wybór padł na zdjęcie psa. Okazało się, że psy konsekwentnie wybierały podobizny swojego gatunku. Kolejny etap badania wprowadzić miał małe zamieszanie. Na ekranie pojawiały się dwa rodzaje fotografii - zdjęcia nieznanych psiakom wcześniej krajobrazów oraz zdjęcia widzianych już wcześniej widoków z wmontowanymi podobiznami znajomych już psów. Okazało się, że czworonogi bez względu na konfigurację bodźca (i to nawet bez wzmacniania) zawsze wybierały zdjęcia, na których pojawiał się pies.
Psy posiadają taki sam system nerwowy o identycznej strukturze i działający zgodnie z takimi samymi zasadami jak ludzki. Wynika z tego, że skoro przypisujemy istotom ludzkim świadomość i inteligencję, nie mamy prawa wobec braku danych - odmawiać tego samego zwierzętom, zwłaszcza wyżej rozwiniętym jak psy. Warto na koniec dodać, że najnowsze odkrycia naukowców nie odmawiają istnienia świadomości nawet u pojedynczej komórki.
,,Mój pies potrafi ujadać jak kongresman, aportować jak adjutant, służyć jak sekretarz prasowy i udawać martwego, jak recepcjonista, kiedy dzwoni telefon" Gerald Solomon
