Zmartwychwstanie jest terminem religijnym odnoszącym się do wskrzeszenia czy też ożywienia ciał umarłych. W religiach politeistycznych udział w zmartwychwstaniu maja tylko niektórzy bogowiem, a ono samo ma związek z płodnością oraz sezonowym cyklem śmierci i ponownych narodzin w przyrodzie. W religii kananejskiej bóg płodności Alijan-Baal zostaje zamordowany przez wrogiego mu Mota (,,śmierć"), powraca jednak do życia dzięki interwencji swojej siostry Anat. Podobnie w starożytnym Egipcie bóg Ozyrys, którego zabił, a następnie poćwiartował jego brat Set, zostaje wskrzeszony przez swoją żonę, boginię Izydę. W religiach monoteistycznych zmartwychwstanie często dotyczy także istot ludzkich. Po raz pierwszy ta idea pojawiła się w zaratustryzmie, później zaś została rozwinięta w trzech głównych religiach monoteistycznych.
Koncepcja zmartwychwstania, jaka zrodziła się w zaratustryzmie, reprezentuje jedną z najwcześniejszych prób zmierzenia się człowieka z kwestią nieśmiertelności. Jest ona częścią optymistycznej wizji końca świata, kiedy to moce światłości pokonują moce ciemności, grzesznicy zostają oczyszczeni, a cała ludzkość radować się będzie odnowionym światem.
W judaizmie odniesienia do zmartwychwstania są bardzo nieliczne. Najwcześniejsza wyraźna wzmianka na ten temat pojawia się w żydowskiej literaturze apokaliptycznej w IIw. przed Chrystusem, gdzie zmartwychwstanie postrzegane jest jako ponowne ożywienie ciał umarłych, przy czym losem sprawiedliwych będzie wieczna szczęśliwość. Pod koniec Iw. przed Chr. o zmartwychwstaniu zaczęto mówić jako o odnowieniu, a czasami także przemianie ciała. W różnych źródłach przedstawiane jest ono jako odnowienie sprawiedliwych na nowej ziemi, przemiana sprawiedliwych w anioły oraz połączenie dusz sprawieliwych z ciałami.
W islamie zmartwychwstanie, które ma nastąpić na końcu czasów, jest niezwykle ważnym momentem. We wczesnej tradycji zmartwychwstanie związane jest z wszechmocą Boga jako stwórcy, który może dokonać wszystkiego, czego zapragnie: nawet przywrócić życie zmarłym. W późniejszym czasie rozwinęła się koncepcja nieśmiertelności duszy oraz wiara w jej ponowne połączenie z ciałem w chwili zmartwychwstania.