Plagi egipskie - sąd nad bożkami Egiptu
Niemal każdy z nas zna historię biblijną opowiadającą o tym jak Bóg zesłał plagi na Egipt. Przyczyną tego było to, że Egipcjanie nie chcieli wypuścić ludu Bożego ze swojego kraju. Wiele osób całkiem wątpi w to, że ta historia miała miejsca bądź tłumaczą zjawiska opisane w Biblii jako naturalne. Tak naprawdę kara Boża jaka przyszła na Egipcjan było bardzo mocno związana z ich systemem wierzeń.
Bóg chciał poprzez plagi pokazać, że faraon ani cały panteon egipskich bóstw nie są mu równi. Egipcjanie czcili zwierzęta i słońce, a więc oddawali część stworzeniu. Warto zgłębić temat egipskich plag i zrozumieć przez to jeszcze bardziej, że Bóg chciał w ten sposób obalić fałszywy system wierzeń.
Pierwsza plaga: Podniósłszy laskę uderzył wody Nilu na oczach faraona i na oczach jego sług: i wszystka woda w Nilu zmieniła się w krew. I wyginęły ryby w Nilu, i Nil zaczął cuchnąć tak, że Egipcjanie nie mogli pić wody z Nilu.
Egipt był nietypowym krajem ze względu na rozbudowaną sieć irygacyjną. Rzeka płynęła kanałami i nawadniała pola. Wylew Nilu, powtarzający się każdego roku z dużą regularnością, który zalewał pola uprawne zatapiając większą część doliny na prawie cztery miesiące, kojarzył się w sposób naturalny z praoceanem i był jednym z głównych źródeł inspiracji dla egipskiej myśli teologicznej. Całe życie kraju nad Nilem było uzależnione od tego wydarzenia, był to bowiem jakby wielki kosmiczny zegar regulujący czas w obrębie egipskiego roku. Pierwszy dzień pory wylewu był zarazem dniem Nowego Roku. Egipcjanie czcili rzekę i utożsamiali ją z bogiem Hapi. Bogowi temu nawet składali ofiary z ludzi. Najprawdopodobniej ofiary były składane z hebrajskich dzieci. Wody Nilu nazywano również krwią Ozyrysa. Egipcjanie wierzyli, że rzeka ma moc uzdrawiającą. Kapłani kąpali się w Nilu cztery razy w ciągu doby.
Plaga ta była, więc wymierzona w kapłanów oraz ludzi, którzy oddawali hołd fałszywym bożkom.
Druga plaga: Aaron wyciągnął rękę swoją nad wody Egiptu i żaby wylazły i pokryły ziemię egipską.
Żaba była utożsamiana w Egipcie z boginią płodności oraz boginią narodzin. Bogini ta przedstawiana była jako kobieta z głową żaby. Kto w Egipcie pragnął mieć potomstwo ten nosił przy sobie amulet przedstawiający żabę. Plaga była wymierzona w kolejne fałszywe wierzenia Egipcjan.
Plaga trzecia: Aaron wyciągnął rękę ze swoją laską i uderzył proch ziemi. Wtedy komary opadły ludzi i bydło.
W Biblii w przekładzie możemy przeczytać, że to była plaga komarów, ale jest to błędne tłumaczenie. Aaron uderza w ziemię, więc to musi być plaga ze stworzeniami wychodzącymi z ziemi. Józef Flawiusz w swoim dziele pisał, że chodziło o plagę wszy.
Egipcjanie przykładali wielką wagę do czystości i higieny osobistej. Kapłani golili całe swoje ciało, aby żadne insekty nie miały do nich dostępu. Wszy były dla nich symbolem nieczystości. Duchowieństwo nosiło na sobie szaty wyłącznie z lnu. Wełny pochodzenia zwierzęcego nie nosili, ponieważ uważali zwierzęta za śmiertelne. Len był produkowany z roślin, a rośliny wyrastały z ziemi, więc były nieśmiertelne. Ubrania symbolicznie podkreślały aspekt nieśmiertelności. Egipcjanie czcili ziemię oraz boga, który się nią opiekował Chnuma. Wierzyli oni, że bóg ten tworzył człowieka na kole garncarskim. Bóg w Biblii również jest przedstawiany jako garncarz. Egipcjanie widocznie kiedyś mieli wiedzę o prawdziwym Bogu, ale ich wierzenia ulec musiały wykrzywieniu.
Egipcjanie czcili ziemię, więc plaga wszy, które ich oblegały po raz kolejny uderzyła w ich system wierzeń. Plaga ta uczyniła ich nieczystymi.
Czwarta plaga: I tak Pan uczynił. I przedostało się mnóstwo much do pałacu faraona i do domów jego sług w całej ziemi egipskiej. A kraj cierpiał bardzo z powodu tych much.
Plaga ta mogła być wymierzona w boga odrodzenia i zmartwychwstania, który był związany ze skarabeuszem. Odrodzenie kojarzono ze skarabeuszem, ponieważ muchy i skarabeusze składają jajka w padlinie oraz odchodach. Egipcjanom wydawało się, że te stworzenia powstają z materii nieożywionej, czyli samorództwa. Dawniej wierzono, że myszy i szczury powstają z siana i śmieci.
Na Bliskim Wschodzie oddawano część również demonowi, który nazywał się Belzebub. Nazywano był on również władcą much. Egipcjanie wierzyli, że jeśli będą składać mu hołd, to uchroni on ich przed muchami.
Piąta plaga: To z ręki Pana spadnie na bydło Twoje w polu, na konie, osły, wielbłądy, krowy i owce, bardzo ciężka zaraza.
Egipcjanie czcili zwierzęta. Niektóre z nich przyozdabiali klejnotami na przykład bożka Apisa, który był utożsamiany z bykiem. Trzymali to zwierzę w świątyni. Po jego śmierci chowano go w sarkofagu. Jedną z bardziej popularnych bóstw w Egipcie była Hathor opiekunka ludzi i bydła. Przedstawiano ją jako krowę, albo kobietę z rogami.
Bóg po raz kolejny uderzył w zabobonne wierzenia Egipcjan zsyłając im tą plagę.
Plaga szósta: A ona zamieni się nad całą ziemią egipską w pył, który wywoła na ludziach i na bydle w całej ziemi egipskiej, wrzody i pryszcze. Wzięli więc sadzy z pieca i stanęli przed faraonem, a Mojżesz rzucił ją ku niebu. I powstały na ludziach i na bydle wrzody i pryszcze.
Egipcjanie najczęściej składali swoim bogom ofiary z owoców czasem składali ofiary ze zwierząt, ale w czasach kryzysu składali ofiary z ludzi. W czasach XVIII i XIX dynastii ofiary z ludzi były wybierane spośród cudzoziemców. Spalano takiego człowieka w piecu, a jego popiół rozsypywano po całym kraju.
Ofiary składano bożkowi zwanego Setem. Możemy utożsamić go z Lucyferem z Pisma Świętego. Egipcjanie utożsamiali go z wężem. Składali mu ofiary, aby go przebłagać i uwolnić kraj od nieszczęść. Józef Flawiusz opisując tą plagę piszę, że Egipcjanom zaczęły puchnąć ciała i gniły im wnętrzności.
Kapłan dotknięty chorobą nie miał prawa odprawiać żadnych rytuałów. W ten sposób Bóg usunął całą kastę duchowieństwa zsyłając na nich ciężką chorobę.
Plaga siódma: I rzekł Pan do Mojżesza: Wyciągnij rękę swoją ku niebu, niech spadnie grad na całą ziemię egipską, na ludzi i na bydło, i na roślinność w ziemi egipskiej.
Grad wyniszczył warzywa, owoce, len, jęczmień, czy też połamał drzewa. Siódma plaga uderzyła w kult natury. Egipcjanie czcili boginię zwaną Nut oraz wierzyli, że ona chroni ich przed takimi zjawiskami jak pioruny i grad. Plaga ta wyniszczyła również len, z którego Egipcjanie wyrabiali płótno niezbędne im do produkcji bandaży i mumifikacji.
Plaga ósma: I rzekł Pan do Mojżesza: Wyciągnij rękę swoją nad ziemię egipską, by przyszła szarańcza. Niech spadnie na ziemię egipską i pożre wszelką roślinność ziemi, wszystko co pozostawił grad.
Plaga szarańczy mogła być skierowana przeciwko kultowi Ozyrysa uważanego z protektora zbiorów. Według dawnych wierzeń, to właśnie Ozyrys zapoznał ludzi z uprawą ziemi.
Plaga dziewiąta: Rzekł Pan do Mojżesza: Wyciągnij rękę swoją ku niebu i nastanie nad całą ziemią egipską ciemność tak gęsta, że będzie można jej dotknąć. I wyciągnął Mojżesz swą rękę ku niebu, i nastała gęsta ciemność w całej ziemi egipskiej przez trzy dni.
Egipcjanie wierzyli, że są dziećmi boga Słońca Re. Przypisywali Słońcu boskie cechy. W związku z tym plaga ciemności uderzyła w ich największy dogmat religijny.
Plaga dziesiąta: I pomrą wszyscy pierworodni w ziemi egipskiej, od pierworodnego syna faraona, który miał zasiąść na jego tronie, aż do pierworodnego syna niewolnicy, która jest przy żarnach i wszelkie pierworodne bydła. I powstanie wielki krzyk w całej ziemi egipskiej, jakiego przedtem nie było i potem nie będzie.
Poprzez tą plagę Bóg pokazał Egipcjanom, że tylko on jest Panem życia i śmierci. Tylko jemu należy się cześć i chwała, ponieważ jest prawdziwym Bogiem w przeciwieństwie do bożków egipskich.
Źródła:
1/ wykłady Alfreda Palli
Zachęcamy do wsparcia naszego portalu i postawienia nam symbolicznej kawy. Za każde wsparcie serdecznie dziękujemy. Zbieramy na rozwój strony.