Mojżesz, Dziesięć przykazań i wpływy egipskie

Mojżesz, Dziesięć przykazań i wpływy egipskie

Krytycy biblijni mają spore wątpliwości co do tego, czy Mojżesz rzeczywiście otrzymał Dziesięć Przykazań od Boga, czy może oparł je na podstawie prawd opisanych w egipskiej Księdze Umarłych. 

Nawiązując na wstępie do postaci Mojżesza warto wspomnieć, że jego postać jest kwestionowana co do tego, czy mógł on być autorem Pięcioksięgu. Mojżesz urodził się i wykształcił w Egipcie. Przed jego narodzinami wynaleziono pismo. Geograficzna perspektywa Pięcioksięgu zdradza, że jego autor dobrze znał topografię Egiptu. Na przykład, aby przybliżyć im roślinność doliny Jordanu, przyrównał ją do wschodniej części delty Nilu w pobliżu Soaru, a wymieniając Hebron, wspomniał, że miasto powstało siedem lat przed egipskim miastem Soan. Takich porównań nie byłoby w Pięcioksięgu, gdyby powstał on w Izraelu setki lat po śmierci Mojżesza. Autorstwo Mojżesza co do tego, że spisał on Pięcioksiąg potwierdziło wielu pisarzy biblijnych. Potwierdzili je w starożytności: autor Księgi Syracha, Filon Aleksandryjski, Józef Flawiusz, Talmud oraz sam Jezus Chrystus, który powiedział: Gdybyście jednak wierzyli Mojżeszowi, to byście i Mnie wierzyli. O Mnie bowiem on pisał. Jeżeli jednak jego pismom nie wierzycie, jakżeż moim słowom będziecie wierzyli? (J5; 46-47). Bez wątpienia biorąc pod uwagę wykształcenie Mojżesza oraz zgodne  świadectwa starożytnych, co do jego autorstwa, nie ma podstaw, aby je kwestionować. 

Przybrany ojciec Mojżesza, faraon Ramzes Wielki, był drugim z kolei władcą młodej jeszcze XIX dynastii egipskich monarchów. Wcześniejsza, XVIII dynastia dobiegła końca, odznaczająca się dwiema ważnymi postaciami przywódców: Ekchnaton i Tutenchamon. Czas panowania obu faraonów dzieli od Ramzesa Wielkiego przedział zaledwie 60 - 80 lat. Warto przede wszystkim przyjrzeć się postaci faraona Echnatona. 

Echnaton zasłynął z tego, że odrzucił wszystkich egipskich bogów. Nakazał zamknąć ich świątynie i rozpędził usługujących im kapłanów. W miejsce dawnego kultu Echnaton wprowadził kult jednego boga o imieniu Aton - Słońce (henoteizm). Faraon ogłosił się pośrednikiem między ludem, a bogiem Atonem.

W 2002 r. został przetłumaczony jeden z papirusów, którego treść wzbudziła wiele kontrowersji. Na papirusie rzekomo odczytano modlitwę z okresu panowania faraona Echnatona. Modlitwę nazwano w języku polskim Modlitwą Ślepca. Jej treść brzmi tak: Ojcze nasz nieosiągalny naszą wiedzą, ale istniejący, niech się święci imię Twoje, niech przyjdzie Twoje prawo, dające światło światu gwiazd i naszemu życiu, tego dnia Ty nakarm nas chlebem i wybacz nam śmiertelne długi jakie i my wybaczamy je przed niebem, ale nas chroń od pokusy i zła. Sugeruje się, że papirus ten pochodzi z 1000 r. p.n.e. Warto na marginesie wspomnieć, że tłumaczenie tego tekstu mogło zostać całkiem sfałszowane. Datowanie zwoju opierało się na metodzie radiowęglowej, która nie jest metodą idealną, a opieranie się na jej podstawie często prowadzi do błędnych datowań. Krytycy uważają, że papirus, który określany jest mianem modlitwy Echnatona został specjalnie źle przetłumaczony w celu skompromitowania religii chrześcijańskiej. Jeśli papirus został poprawnie przetłumaczony można dojść do wniosku, że Bóg działał na serce Echnatona, którego mocno ukierunkował na monoteizm i czczenie jednego Boga. 

Jeśli chodzi o kwestię Dziesięciu Przykazań przeciwnicy autorytetu Biblii uważają, że Mojżesz dokonał plagiatu i oparł swoje zasady o dawno już istniejący system praw i zasad moralnych jakie były spisane w tak zwanej Księdze Umarłych. W księdze tej w formie zapisów hieroglificznych oraz wielobarwnych wnet utrwalano w niej pytania, jakie stawiano ludzkiej duszy przybyłej na sąd Ozyrysa. Porównując Księgę Umarłych z Dekalogiem można odnaleźć wiele podobieństw.  Nazwa Księga Umarłych została przyjęta przez archeologów w XIX w. Była to jedna z najczęściej przepisywanych ksiąg starożytnego Egiptu. Fragmenty jednej z takich ksiąg możemy obejrzeć w Krakowie w Muzeum Czartoryskich. 

Księga Umarłych pojawiła się za czasów XVIII dynastii, czyli na przełomie XVI i XV w.p.n.e. Treścią Księgi Umarłych były teksty były święte księgi i modlitwy wzbogacone ilustracjami. Zawierała w sobie wiadomości o bogach i demonach, zawierała opis drogi jaką człowiek miał przejść po śmierci w drodze do raju zwanego przez Egipcjan - Polami Jaru. 

W jednej z tekstów Księgi Umarłych zwanej: 42 zaprzeczenia bogini Maat możemy znaleźć fragmenty bardzo zbliżone do Dekalogu Izraelitów. Tekst ten pochodzi z Tekstów Piramid. Na papirusie z Ani z czasów XIX dynastii takie zostały zamieszczone słowa (fragmenty):

• Nie grzeszyłem, 
• Nie popełniłem rozboju przemocą, 
• Nie kradłem, 
• Nie zabiłem mężczyzny, ani kobiety,
• Nie kradłem ziarna,
• Nie cudzołożyłem,
• Nie kładłem się z mężczyzną,
• Nie przywłaszczałem sobie własności bogów,
• Nie doprowadzałem nikogo do płaczu,
• Nie atakowałem żadnego człowieka,
• Nie jestem człowiekiem podstępnym, 
• Nie kradłem uprawianej ziemi, 
• Nie obmawiałem nikogo,
• Nie podsłuchiwałem, 
• Nie miałem złości bez sprawiedliwej przyczyny,
• Nie zdeprawowałem żony żadnego człowieka, 
• Nie bezcześciłem samego siebie,
• Nie jestem człowiekiem przemocy,
• Nie bluźniłem,
• Nie czyniłem zła, ani krzywdy

W innych tekstach z Księgi Umarłych można znaleźć prawa podobne do tych, które otrzymali Izraelici:

• Nie grzesz
• Nie kradnij
• Nie zabijaj
• Nie sprowadzaj na drogę rozpusty czyjeś żony
• Nie szepcz przeciwko ofiarom składanym bogom
• Nie noś w sobie gniewu
• Nie wzniecaj niepokoju
• Nie rozprzestrzeniaj kłamstw
• Nie przeklinaj (nie rzucaj klątw)
• Nie zmuszaj człowieka do płaczu
• Nie czyń zła
• Zachowuj czystość
• Nie przeklinaj bogów

Słowa te do złudzenia przypominają Dekalog. Co powinniśmy o tym sądzić? Z jednej strony Dekalog możemy uznać za okrojoną wersję tak zwanej spowiedzi negatywnej, czyli formułę jaką zmarły odmawiał w zaświatach przed Sądem Ozyrysa. Z drugiej strony zadziwiające jest to, że cywilizacja egipska posiadała tak wiele zasad moralnych. Krytycy Pisma Świętego podkreślają, że kwestię tego, czy Dekalog jest formą zapożyczenia z kultu egipskiego zajmował się sam Zygmunt Freud w swojej pracy naukowej pod tytułem: Mojżesz i monoteizm. Szkoda, że nikt nie podkreśla tego, że był on związany z okultyzmem i w 1897 r. wstąpił do loży masońskiej B'nai Brith.  Z drugiej strony Księga Umarłych jak i Dekalog wspominają o prawdach oczywistych, czyli grzechach, które przekreślają szansę na życie wieczne, czy to w niebie razem z Jahwe, czy to na Polach Jaru. Człowiek musi się wykazać oddaniem Bogu oraz nieskazitelną moralnością by móc zyskać szczęście po śmierci. Można dojść do wniosku, że Bóg działał na serca wszelkich prawodawców i pisarzy w czasach starożytnych. 

Po śmierci Echnatona sytuacja religijna w Egipcie uległa zmianie. Tron po ojcu objął Tutenchamon, który jednak zmarł w młodym wieku. Po nim panował Ramzes Wielki, który z całą stanowczością starał się zwalczyć zmiany w kulcie bóstw jakie wprowadził Echnaton. Egipcjanie ponownie zaczęli czcić wielu bogów. 

Mojżesz otrzymał Dekalog od Boga na górze Synaj. W Biblii możemy również odnaleźć inne nazwy tej góry: Horeb, góra Jahwe oraz góra prawdziwego Boga. Nie da się zaprzeczyć temu, że taka góra rzeczywiście istniała. Józef Flawiusz (ok 37 - 100) tak charakteryzuje to miejsce: Była to najważniejsza góra w owych okolicach o doskonała jako pastwisko: rosła tam bujna trawa, z której nikt dotąd nie korzystał, bo pasterze nie ośmielali się tam zapuszczać, powstrzymywani wieścią głoszącą, że na tej górze przebywa Bóg. 

Mojżesz na rozkaz Boga w XIII w.p.n.e. udał się do Egiptu by wyzwolić Izraelitów z niewoli. Podczas wędrówki przez pustynię Izraelici zostali zaatakowani przez Amalekitów, którzy darzyli lud izraelski nienawiścią. Mojżesz udał się wtedy na górę Synaj i dzięki modlitwie i Bożej pomocy udało się Izraelitom pokonać wroga. Na tej górze Bóg przekazał mu tablice z Dekalogiem oraz instrukcję, jak wykonać Arkę Przymierza. Do dziś badacze jednak nie potrafią zlokalizować położenia tej góry. Sama nazwa góry Synaj podobno wywodzi się od od słowa sin-ah oznaczającego nienawiść. Żydzi jako naród wybrany nie cieszyli się zbytnią sympatią wśród innych narodów. Św Paweł w Liście do Galatów pisał, że Synaj to góra w Arabii. Obecnie za najbardziej trafne położenie tej góry uznaje się górę Jabal al - Lawz w północno zachodniej Arabii Saudyjskiej. Jeden z bardziej znanych archeologów Ronald Wyatt (1930 - 1999) starał się o pozwolenie na badania w jej okolicach. Arabia Saudyjska nie udzieliła mu zgody, a cały teren ogrodziła drutem kolczastym. 

Jezus Chrystus jest postacią historyczną i potwierdził istnienie postaci Mojżesza w swoich słowach. Z relacji historyka Józefa Flawiusza wiemy, że góra Synaj na pewno istniała i była ważna dla Żydów. Dekalog z pewnością może przypominać inne prawa jakie były nadane innym ludom, ponieważ Bóg oddziałuje na serca wszystkich ludzi od początków stworzenia, a nie tylko na naród wybrany. Z pewnością istnieje jedno uniwersalne prawo do którego powinien dostosować się człowiek jeśli pragnie zyskać szczęście po śmierci w zaświatach. Księga Umarłych tylko potwierdza istnienie czegoś takiego jak grzech. Warto wspomnieć, że karą dla śmiertelnika po śmierci za niegodziwe życie według Księgi Umarłych było całkowite unicestwienie. W Biblii w końcowych rozdziałach Apokalipsy również czytamy, że ludzie bezbożni zostaną razem z Szatanem unicestwieni raz na zawsze. 

Zachęcamy do wsparcia naszego portalu i postawienia nam symbolicznej kawy. Za każde wsparcie serdecznie dziękujemy. Zbieramy na rozwój strony. https://buycoffee.to/archiwum-tajemnic

Zapraszamy do kontaktu przez messenger. Przesyłania nam ciekawych artykułów, pdfów itp.