Spis treści
Hymn do Marduka odnaleziony po 2100 latach dzięki sztucznej inteligencji
W ruinach starożytnego miasta odnaleziono hymn ku czci Marduka – najpotężniejszego boga Babilonu, który przez ponad dwa tysiące lat spoczywał zapomniany pod warstwami pyłu i gruzu. Teraz, dzięki możliwościom sztucznej inteligencji, naukowcom udało się odtworzyć ten wyjątkowy utwór z dziesiątek rozbitych fragmentów glinianych tabliczek, przywracając światu słowa, które niegdyś rozbrzmiewały w świątyniach wielkiego imperium.
Starożytny Babilon
Według Pisma Świętego, miasto Babilon zostało wybudowane jako jedno z pierwszych miast po potopie. Z czasem stało się ono jednym z najsłynniejszych miast starożytności. Babilon był politycznym centrum Mezopotamii, a niekiedy całego Starożytnego Wschodu, jak np. w czasach znanego ustawodawcy Hammurabiego bądź twórcy imperium neobabilońskiego - Nebukadnesara i jego zastępców.
Potęga Babilonu nie opierała się wyłącznie na sile militarnej, ale również na imponującym bogactwie i zaawansowanej kulturze. Miasto słynęło z monumentalnych murów, które według starożytnych źródeł były tak szerokie, że mogły po nich jeździć rydwany zaprzężone w cztery konie. Babilończycy budowali wspaniałe świątynie i pałace, a także rozwijali sztukę, naukę i astronomię, które przyciągały uczonych z całego regionu.
Najbardziej znanym symbolem babilońskiej świetności była wieża Babel, która według tradycji miała sięgać nieba i być dowodem pychy ludzi pragnących dorównać Bogu.
Innym świadectwem bogactwa miasta były Wiszące Ogrody Babilonu – jeden z siedmiu cudów świata starożytnego, które według przekazów miały zostać zbudowane przez króla Nebukadnesara II dla jego żony tęskniącej za zielonymi wzgórzami rodzinnych stron.
Babilon i Marduk: co mówi Biblia?
Choć Biblia nie wymienia imienia "Marduk" wprost, wiele razy ostrzega przed bogami Babilonu. W Księdze Jeremiasza 50:2 (KJB) czytamy: "Babylon jest wzięty, Bel jest zawstydzony, Merodach jest zdruzgotany" – a eksperci zgadzają się, że Merodach to właśnie Marduk, główne bóstwo Babilonu. Dla starożytnych mieszkańców miasta Marduk był „architektem wszechświata”, bogiem, od którego zależał porządek świata i sukces imperium.
Co ciekawe, biblijne proroctwa mówią o upadku Babilonu i jego bogów. W Apokalipsie 18:2 padają słowa: "I zawołał potężnym głosem: Upadł, upadł Babilon wielki! Stał się siedliskiem demonów…". Te wersety od wieków budzą emocje wśród chrześcijan, którzy widzą w Babilonie symbol zła i odwrócenia się od Boga.
Marduk
Marduk, znany jako najważniejsze bóstwo Babilonu, był pierwotnie lokalnym bogiem tego miasta, który dopiero z czasem wyrósł na króla bogów całej Mezopotamii. Jego imię w języku sumeryjskim, oznacza „cielę słońca” lub „byczek słońca”, co odzwierciedlało związek ze światłem i mocą. Jego symbolem była łopata – znak tworzenia i budowania, a świętym zwierzęciem, smok o smukłym ciele i lwich łapach, którego wizerunek zdobił Bramę Isztar w Babilonie. Około pierwszego tysiąclecia p.n.e. Marduk został utożsamiony astrologicznie z planetą Jowisz, co podkreślało jego nadrzędną pozycję w panteonie.
Marduk czczony był w głównej świątyni Esagila, która stanowiła religijne serce Babilonu. Tam odbywały się najważniejsze ceremonie, w tym święto Akitu, podczas którego odgrywano epos Enuma Elisz. W tym micie Marduk zwycięża pradawną boginię chaosu Tiamat, rozrywa jej ciało i z jego części formuje świat, a Babilon ustanawia centrum stworzenia. Po tym zwycięstwie otrzymuje pięćdziesiąt tytułów, w tym te, które wcześniej przysługiwały innym bogom, co symbolizowało jego przejęcie najwyższej władzy wśród bogów Mezopotamii. Jeden z jego głównych tytułów, bēl mātāti, czyli „król ziem”, pierwotnie należał do Enlila – dotychczasowego zwierzchnika panteonu.
Choć początkowo Enlil wciąż pozostawał najważniejszym bogiem, za czasów Hammurabiego imię Marduka zaczęło się pojawiać w nazwach lat i przysięgach, a jego kult rozprzestrzeniał się poza Babilon, choć w tym czasie wciąż nie był dominującym bogiem Mezopotamii. Dopiero później, zwłaszcza od panowania Nebukadnesara I, kult Marduka zaczął być promowany jako nadrzędny. Władcy i teksty z tego okresu zaczęły otwarcie nazywać Marduka „królem bogów” i przypisywać mu atrybuty, które wcześniej należały do innych bóstw.
Jak odnaleziono hymn?
Historia odnalezienia „Hymnu do Babilonu” jest równie fascynująca jak sam tekst. Po zdobyciu Babilonu przez Aleksandra Wielkiego w IV w. p.n.e., pieśń zaginęła, a jej fragmenty spoczęły w ruinach Sippar – miasta 60 km na północ od Babilonu. Tam archeolodzy odnaleźli ok. 30 kawałków glinianych tabliczek z tekstem w piśmie klinowym. Choć przez dziesięciolecia nikt nie potrafił połączyć tych puzzli, z pomocą przyszła sztuczna inteligencja.
Naukowcy z Uniwersytetu Ludwiga Maksymiliana w Monachium, pod kierunkiem prof. Enrique Jiméneza, karmili AI obrazami tabliczek i znanymi fragmentami klinowych znaków. Algorytmy w zaledwie kilka miesięcy dokonały tego, co ludziom zajęłoby dziesiątki lat: ułożyły tekst w spójną całość i umożliwiły przetłumaczenie części pieśni.
O czym opowiada Hymn do Babilonu?
Hymn liczył pierwotnie 250 wersów. Do tej pory udało się odczytać i przetłumaczyć ok. 80, czyli 1/3 całości. To, co poznaliśmy, pozwala zajrzeć w świat babilońskich wierzeń, estetyki i codzienności. Pieśń zaczyna się od pochwały dla Marduka: "Architekcie wszechświata, władco nieba i ziemi…". Następnie opisuje Babilon jako raj obfitości: "Jak morze, Babilon daje swoje plony, jak ogród pełen owoców, rozkwita swym czarem…".
Czy nie brzmi to jak poetycki obraz miasta, które według historii biblijnej miało być ucieleśnieniem pychy i grzechu? Tym bardziej niezwykłe jest to, że hymn opisuje także Eufrat – rzekę przepływającą przez Babilon i po dziś dzień przez tereny Iraku: "Na zielonych łąkach przy brzegach Eufratu leżą stada i trzody, a wody niosą życie miastu".
Dlaczego odkrycie hymnu jest ważne?
Hymn do Marduka to bezcenne źródło wiedzy o kulturze Babilonu. Do tej pory większość informacji czerpaliśmy z kronik wrogów Babilonu lub z późniejszych przekazów. Teraz po raz pierwszy mamy tekst, który sami Babilończycy stworzyli i śpiewali w czasie ceremonii. religijnych.
Autor Siódemka/ wspomagane AI
Źródła:
1/ S. H. Horn, Z archeologią przez kraje biblijne, Wydawnictwo Znaki Czasu, Warszawa 2015
2/ https://en.wikipedia.org/wiki/Marduk
3/ https://www.nowtheendbegins.com/a-hymn-dedicated-to-ancient-babylon-and-sung-to-the-god-marduk-has-been-discovered-after-2100-years-with-ai/
Jeśli chcesz, to możesz wesprzeć nasze działania: https://buycoffee.to/archiwum-tajemnic
Dodaj komentarz