karma
-
Karma
We wszystkich systemach religijnnych południowej Azjii prawu karmy nadaje się znaczenie. W swojej najprostszej formie karma oddziałuje bezosobowo, niczym prawo przyrody,sprawiając, że każdy dobry lub zły czyn danej osoby ostatecznie do niej wraca w formie nagrody lub kary proporcjonalnej do wagi dokonanego czynu. Termin ,,karma" pochodzi od sansykryckiego rdzenia kr, który znaczy czynić lub robić.
W tradycji hinduistycznej termin ,,karma" odnosił się pierwotnie do czynności rytualnych, których właściwe wykonanie przynosiło określone rezultaty (kapłani mogli kontrolować bogów, jeśli w odpowiedni sposób odprawiali przepisane rytuały). Tradycyjne rozważania na temat karmy prowadzono, posługując się porównaniami zaczerpniętymi z rolnictwa - każdy czyn - jest ,,nasieniem", z którego wyrasta następnie ,,owoc" - co świadczy o tym, że korzenie tej koncepcji sięgają zamierzchłych czasów cywilizacji agrarnej. W późniejszym czasie pojęcie karmy rozszerzono, obejmując nim każdy czyn, dokonany we właściwy sposób.
Koncepcja, mówiąca o tym, że czyny danej osoby wyzwalają siły, które ostatecznie powracają do sprawcy, może być przedmiotem różnych interpretacji. Przeniesiona z rytuału do sfery moralności koncepcja karmy zakłada, że siły karmiczne działają niezależnie od intencji wykonawcy czynu. Stąd jeśli na przykład pieszy wszedł na ulicę prosto pod nadjeżdżającą ciężarówkę i został zabity, kierowca ściągał na siebie taką samą negatywną karmę, jak w przypadku, gdyby z rozmysłem przejechał człowieka. Ponieważ jednak koncepcja karmy była kluczowym aspektem myśli indyjskiej od wielu wieków, nieuchronnie ewoluowała, przybierając bardziej wyrafinowane formy, tak, iż z czasem pierwotny pogląd, zgodnie, z którym dana osoba wytwarzała karmiczne reakcje również w wyniku niezamierzonych działań, został zarzucony.
Termin karma
...